Εξοικονομώ κατ’ Οίκον ΙΙ

«ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ ΙΙ» – Ο ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018

«Εξοικονομώ κατ’ Οίκον ΙΙ»

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε την υπογραφή της Κοινής υπουργικής απόφασης για το νέο πρόγραμμα, που μπαίνει, πλέον, στην τελική ευθεία, με την υποβολή αιτήσεων να ξεκινά τελικά στις 8 Μαρτίου. Η WARMLAND Με τα Συστήματα θέρμανσης Υγραερίου – Φυσικού αερίου σας δίνει τις καλύτερες λύσεις στην ενεργειακή αναβάθμιση του χώρου σας όσον αφορά την θέρμανση αυτού.Σε συνεργασία με το Get House Κύρκος & Συνεργάτες δέχεται ως σύμβουλος έργου αιτήσεις προς ένταξη ενδιαφερόμενων για το πρόγραμμα.

Οι διαθέσιμοι πόροι από το ΕΣΠΑ 2014-2020 για το πρόγραμμα ανέρχονται σε περίπου 250 εκατ. ευρώ, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών κεφαλαίων, αναμένεται να ανέλθει στα 500 εκατ. Ευρώ και φιλοδοξεί να θωρακίσει ενεργειακά περισσότερες από 35.000 κατοικίες.

Στο νέο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν μονοκατοικίες, πολυκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα, τα οποία διαθέτουν οικοδομική άδεια ή άλλον νομιμοποιητικό έγγραφο. Ειδικά οι πολυκατοικίες έχουν δικαίωμα ένταξης στο πρόγραμμα, για τις οποίες θα ισχύει ότι η κάθε μια θα λογίζεται ως μία κατοικία, ως μία μονάδα.
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά από τους υποψηφίους και υποχρεωτικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος της επίσημης διαδικτυακής πύλης http://exoikonomisi.ypen.gr.

Ως ημερομηνία έναρξης υποβολής των αιτήσεων ορίζεται η 8/03/2018.

Για την υποβολή της αίτησης και την παρακολούθηση του έργου, ο ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει Σύμβουλο Έργου, το κόστος του οποίου καλύπτεται απευθείας από το Πρόγραμμα μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και την επίτευξη του ενεργειακού στόχου.

Το ΥΠΕΝ, αμέσως μετά την ανακοίνωση υπογραφής της ΚΥΑ, έδωσε στη δημοσιότητα τον αναλυτικό Οδηγό του Προγράμματος.

Όπως αναφέρεται στον Οδηγό, για την ενημέρωση των ενδιαφερόμενων / Ωφελουμένων λειτουργεί γραφείο ενημέρωσης και πληροφόρησης (Help Desk), από τον Δικαιούχο, το οποίο απαντά σε ερωτήματα σχετικά με την υποβολή των αιτήσεων, την υπαγωγή στο Πρόγραμμα, τη διαδικασία υλοποίησης των παρεμβάσεων και τη διαδικασία πιστοποίησης και καταβολής των κινήτρων.

Πληροφορίες παρέχονται:

• στην επίσημη διαδικτυακή πύλη του Προγράμματος http://exoikonomisi.ypen.gr
• στο δικτυακό τόπο της κάθε Διαχειριστικής Αρχής (Παράρτημα XIV – Δικτυακοί Τόποι Ειδικών Υπηρεσιών Διαχείρισης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων),
• στο δικτυακό τόπο του ΕΣΠΑ (www.espa.gr),
• στο δικτυακό τόπο του Δικαιούχου (www.etean.gr).

ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ – ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

Επιλέξιμη κατοικία είναι εφόσον:

• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
• Υφίσταται νόμιμα, δεν είναι αυθαίρετη.
• Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης της Πρώτης Ενεργειακής Επιθεώρησης το οποίο να έχει εκδοθεί μετά τις 27 Νοεμβρίου του 2017 (Α’ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.
Μπορούν να συμμετέχουν φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν το δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας και πληρούν τα παρακάτω εισοδηματικά κριτήρια.

Το νέο πρόγραμμα περιλαμβάνει πλέον 7 κατηγορίες:

Από τον παραπάνω πίνακα γίνεται σαφές ότι οι νέες κατηγορίες προστίθενται βάση των κοινωνικών και εισοδηματικών κριτηρίων των ωφελούμενων. Προτεραιότητα δίνεται στην ένταξη οικογενειών με παιδιά (5% για κάθε ανήλικο μέλος-έως και 2 παιδιά) και νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα. Η 7η κατηγορία αν και δεν μπορεί να λάβει επιχορήγηση, δύναται να επωφεληθεί από το πρόγραμμα μέσω της λήψης άτοκου δανείου.

Η μεγάλη τομή που εισάγει το νέο «Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον», είναι η αποσύνδεση της υποχρέωσης λήψης δανείου από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα. Συνεπώς η λήψη δανείου από κάποιο τραπεζικό ίδρυμα δεν είναι υποχρεωτική.

Ο προϋπολογισμός της κάθε αίτησης δεν θα υπερβαίνει τα 25.000 ευρώ.

Online αιτήσεις.

Οι ενδιαφερόμενοι πολίτες θα μπορούν να συμπληρώνουν την αίτηση ένταξης τους στο πρόγραμμα, μέσω της ειδικής ιστοσελίδας και της ειδικής πλατφόρμας του προγράμματος, όπου και θα ελέγχουν αν τηρούν τα παραπάνω κριτήρια. Σημειώνεται ότι οι αιτήσεις θα γίνονται μόνο ηλεκτρονικά και η ηλεκτρονική αίτηση, θα επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης. Με την απλούστευση της διαδικασίας της αίτησης, διευκολύνονται οι πολίτες, καθώς και μειώνεται σημαντικά η γραφειοκρατία.

Ακόμη, μέσω της ηλεκτρονικής αίτησης, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να επιλέγουν αν θα ζητήσουν χορήγηση δανείου ή όχι. Στη συνέχεια, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής, θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό στον οποίο θα απευθυνθούν, χωρίς να χρειάζεται η φυσική τους παρουσία, ο οποίος στη συνέχεια θα εξετάζει την πιστοληπτική τους ικανότητα.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από Ενεργειακό Επιθεωρητή, ο οποίος και θα εκδίδει το απαιτούμενο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Στη συνέχεια, οι παρεμβάσεις θα επιλέγονται σύμφωνα με τα ευρήματα/αποτελέσματα της επιθεώρησης, με στόχο την επίτευξη της μέγιστης εξοικονόμησης ενέργειας και τη μέγιστη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών.

Μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων, θα διεξάγεται δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση, ώστε να ελέγχεται κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που είχαν τεθεί, και κατά συνέπεια η αντίστοιχη επιχορήγηση.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το κόστος του Ενεργειακού Επιθεωρητή, θα καλύπτεται από το Πρόγραμμα εφόσον βέβαια η αίτηση έχει λάβει την απαιτούμενη έγκριση.

Οι παρεμβάσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν από τους ενδιαφερόμενους θα αφορούν τις εξής κατηγορίες:

1. Αντικατάσταση Κουφωμάτων.
2. Τοποθέτηση συστημάτων σκίασης.
3. Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κτηριακό κέλυφος συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής.
4. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης.
5. Αναβάθμιση συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσης.

Οι παραπάνω παρεμβάσεις θα πρέπει να:

• ικανοποιούν τις ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ
• επιτυγχάνουν εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερης από το 40% της κατανάλωσης (kWh/m2) του κτηρίου αναφοράς για τις κατηγορίες 1 και 2 του πίνακα
• επιτυγχάνουν εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερης από το 70% της κατανάλωσης (kWh/m2) του κτηρίου αναφοράς για τις υπόλοιπες κατηγορίες.

Έγινε (5/2/18) η δωρεά από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών του πληροφοριακού συστήματος μέσω του οποίου θα γίνεται η υποβολή των αιτήσεων, προκειμένου να διευκολυνθούν οι πολίτες και να διασφαλισθεί η διαφάνεια ως προς την εξυπηρέτηση των αιτήσεων με βάση την απόλυτη χρονική σειρά υποβολής.

Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τονίζουν ότι στο νέο Εξοικονομώ κατ’ οίκον, οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν την αίτησή τους έως ότου καλυφθούν τα προβλεπόμενα κεφάλαια του Προγράμματος ανά Περιφέρεια. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής θα κλείνει αμέσως μόλις εξαντληθούν τα κεφάλαια. Με αυτό τον τρόπο, θα αποφευχθεί το μεγάλο πρόβλημα που κληρονομήθηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, των εκκρεμών εγκεκριμένων αιτήσεων, οι οποίες δεν καλύφθηκαν, καθώς δεν είχαν εξασφαλιστεί τα απαιτούμενα κονδύλια.

Για οποιαδήποτε βοήθεια πάνω στο νέο πρόγραμμα, οι πολίτες θα μπορούν να ενημερώνονται μέσω ειδικού Help Desk, τηλεφωνικού αριθμού που θα είναι σύντομα σε λειτουργία και από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας www.ypeka.gr

Το χρονοδιάγραμμα υποβολής.

Σημειώνουμε επίσης ότι με βάση τον Οδηγό του νέου προγράμματος, η όλη διαδικασία θα εκτελείται μέσω του πληροφοριακού συστήματος της επίσημης διαδικτυακής πύλης http://exoikonomisi.ypen.gr.

Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.

Σημαντικό σημείο είναι η υποχρέωση ολοκλήρωσης των ενεργειακών παρεμβάσεων μέσα σε εννέα μήνες από την έγκριση υπαγωγής.
Η υλοποίηση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, δηλαδή:

• η υλοποίηση του συνόλου των παρεμβάσεων και η εξόφληση των απαιτούμενων δαπανών με ίδια κεφάλαια (π.χ. έκδοση αδειών, ασφαλιστικές εισφορές),
• η διενέργεια της 2ης ενεργειακής επιθεώρησης και η εξόφλησή της,
• η εξόφληση τυχόν μελετών ή /και συμβουλευτικών υπηρεσιών
• η καταχώρηση στο πληροφοριακό σύστημα της πρώτης δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου (από τον Ωφελούμενο και στην περίπτωση πολυκατοικίας από τον εκπρόσωπο) επισυνάπτοντας τα απαιτούμενα παραστατικά δαπανών και τα λοιπά δικαιολογητικά,θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί από τον Ωφελούμενο εντός χρονικού διαστήματος εννέα (9) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Απόφασης Υπαγωγής (συμβατικός χρόνος υλοποίησης του έργου). Σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή η ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου μετά τις 16/06/2023.

Σύμφωνα με όσα προβλέπει ο οδηγός και μένει να αποδειχθεί αν θα επιβεβαιωθεί στην πράξη…. Η καταβολή της επιχορήγησης και η εκταμίευση του συνολικού ποσού του δανείου ολοκληρώνεται εντός χρονικού διαστήματος δύο (2) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου.

Πότε ξεκινά η επιλεξιμότητα των δαπανών.

Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η ημερομηνία έκδοσης του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κατάταξης του ακινήτου. Ωστόσο, δώστε προσοχή στο ότι δεν είναι επιλέξιμα έργα τα οποία, βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης, έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Το ζήτημα της κύριας (ή πρώτης) κατοικίας.

Παρά τις ελπίδες πολλών ότι με το νέο εξοικονομώ θα μπορέσουν να ανακαινίσουν «το σπίτι στο χωριό» ή το εξοχικό τους ώστε να ανέβει ενεργειακή κατηγορία και να είναι ενεργειακά αποδοτικό, το νέο πρόγραμμα, καθώς έχει μεν πολλούς αλλά όχι ανεξάντλητους πόρους, απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε κύρια κατοικία.

Σημειώνουμε ότι η αρχική πρόθεση του ΥΠΕΝ ήταν να αναφερθεί σε «πρώτη κατοικία» αλλά έγιναν δεκτές παρατηρήσεις και προτάσεις από συναρμόδια Υπουργεία και επιλέχθηκε ο όρος «κύρια» κατοικία. Γενικά, ο όρος «κύρια» και «πρώτη» σημαίνουν το ίδιο πράγμα, αλλά υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε ορισμένες περιπτώσεις.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον οδηγό, πρέπει να «χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της πλέον πρόσφατης (πριν την υποβολή της αίτησης) εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1), του προσώπου που τη χρησιμοποιεί».

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι υπό προϋποθέσεις μπορεί να γίνει αίτηση και για ενοικιαζόμενη κατοικία ή για δωρεάν παραχωρούμενη.

Σύμφωνα με τον Οδηγό:

Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία.
Στην περίπτωση που η κατοικία για την οποία γίνεται η αίτηση ενοικιάζεται, δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν μόνο ο πλήρης κύριος και ο επικαρπωτής. Η περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης δεν εμπίπτει σε αυτόν τον περιορισμό.

Ειδικά για την περίπτωση πρόσφατης (μετά την υποβολή της τελευταίας φορολογικής δήλωσης) απόκτησης δικαιώματος πλήρους κυριότητας ή/και επικαρπίας επί του ακινήτου, ο αποκτών το εν λόγω δικαίωμα έχει τη δυνατότητα συμμετοχής στο Πρόγραμμα, αλλά πρέπει πρώτα να υποβάλλει νέο Ε9 και μετά να προωθήσει την αίτηση, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που παρουσιάζονται στις ειδικές περιπτώσεις αιτήσεων της παραγράφου 5.2.

Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της πλέον πρόσφατης (πριν την υποβολή της αίτησης) εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του επικαρπωτή/ κύριου προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, δύναται για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας να χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών από το έτος βάσει των εισοδημάτων του οποίου αξιολογείται η αίτηση.

Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυριότητα/ επικαρπία) σε επιλέξιμη κατοικία, η αίτηση υποβάλλεται από έναν εκ των συγκυρίων/ επικαρπωτών, μετά από συναίνεση των υπολοίπων. Ο αιτών δηλώνει υπεύθυνα την εξασφάλιση της ανωτέρω συναίνεσης.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει σημασία είναι να δηλώνεται η προς ενεργειακή επέμβαση ως κύρια κατοικία στη φορολογική δήλωση (Ε1 της τελευταίας φορολογικής δήλωσης, όπως προκύπτει από τα στοιχεία ή τη μη ύπαρξη της δήλωσης Ε9).

Επισημαίνεται ότι λόγω των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων των στοιχείων κατοικίας που καταχωρούνται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1) και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) να εμπεριέχεται ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.

Κύκλοι της αγοράς ωστόσο σημειώνουν ότι μελλοντικά το ζήτημα «κύρια κατοικία» θα κριθεί στο κομμάτι της απορρόφησης των πόρων. Δηλαδή αν το εξοικονομώ και γενικότερα όλο το ΕΣΠΑ προχωρήσει και το 2020 εκτιμάται ότι θα απορροφηθούν οι πόροι, δεν θα αλλάξει κάτι. Αν όμως οι πόροι του ΕΣΠΑ δεν έχουν απορροφηθεί εγκαίρως (και αναλόγως των αποφάσεων που θα έχουν ληφθεί τότε σε ευρωπαϊκό επίπεδο για θέματα προϋπολογισμών) είναι πιθανόν η Ελλάδα να ζητήσει τροποποίηση της έγκρισης που έχει λάβει από την Κομισιόν για το πρόγραμμα, καθώς η σχετική κοινοτική οδηγία και οι δεσμεύσεις της χώρας για εξοικονόμηση ενέργειας δεν αφορούν μόνο τις πρώτες ή κύριες κατοικίες αλλά κάθε κατοικία και γενικότερα τον κτηριακό τομέα. Όμως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να είναι γνωστό από τώρα, ούτε θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να πιθανολογήσουν κάτι τέτοιο, αλλά να περιοριστούν στα όσα προβλέπει ο οδηγός: επεμβάσεις σε κύρια κατοικία.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να επαναλάβουμε ότι για να ενταχθεί μία κατοικία στο πρόγραμμα πρέπει να είναι χαρακτηρισμένη στο ΠΕΑ από κατηγορία Δ και κάτω.

Προσοχή: Μία μόνο αίτηση

Προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα και δυσλειτουργίες, το ΥΠΕΝ προβλέπει, με ποινή αποκλεισμού, ότι για κάθε κατοικία πρέπει να υποβληθεί ΜΙΑ ΜΟΝΟ αίτηση.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Κάθε Ωφελούμενος μπορεί να υποβάλλει μόνο μια αίτηση. Επιτρέπεται ωστόσο η υποβολή αιτήσεων για περισσότερες ιδιοκτησίες από το ίδιο πρόσωπο εάν οι επιπλέον της μιας αίτησης αποτελούν μέρος αίτησης/ αιτήσεων που αφορά σε πολυκατοικία.»

Και ρητά προβλέπεται ότι «Για κάθε επιλέξιμη κατοικία πρέπει να υποβληθεί μία μόνο αίτηση».

Περαιτέρω διευκρινίζεται ότι «καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα περισσότερων της μίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιμη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλο συγκύριο οδηγεί, άνευ ετέρου, στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων και στην περίπτωση αίτησης που έχει συμπεριληφθεί σε απόφαση υπαγωγής, η τελευταία θα ανακληθεί. Στο ανωτέρω πλαίσιο δεν μπορούν να υποβληθούν περισσότερες της μίας αίτησης για την ίδια πολυκατοικία.

Σε περίπτωση που έχει γίνει υπαγωγή για μια κατοικία στο Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ΄ Οίκον» της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 και το έργο είναι ολοκληρωμένο, στο πλαίσιο του Προγράμματος, δεν μπορεί να υποβληθεί αίτηση για την εν λόγω κατοικία στο παρόν Πρόγραμμα. Επιτρέπεται η υποβολή αίτησης σε κατοικία που έχει γίνει υπαγωγή στο Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ΄ Οίκον» της προγραμματικής περιόδου 2007-2013, μόνο εάν αυτή αποτελεί μέρος αίτησης που αφορά σε πολυκατοικία, και όχι για τις παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ανωτέρω προγράμματος.

Ο έλεγχος για την τήρηση των ανωτέρω αφορά το σύνολο των αιτήσεων που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα και πραγματοποιείται πριν την έκδοση της απόφασης υπαγωγής.

Το ζήτημα της επιλογής μηχανικών για τα ΠΕΑ – Και τα ασυμβίβαστα.

Εξαιρετικά σημαντικό είναι το ζήτημα της επιλογής μηχανικού που θα συνεργαστεί κανείς στο πλαίσιο του προγράμματος. Και αυτό γιατί αφενός αφορά την υλοποίηση του ίδιου του έργου και την ποιότητά του, ώστε να επιτευχθεί πράγματι ο φιλόδοξος ενεργειακός στόχος σε κάθε κατηγορία – αλλά και γιατί ο μηχανικός που θα διενεργήσει ενεργειακή επιθεώρηση σε κάθε κατοικία είναι κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας.
Εξάλλου, όπως προκύπτει από τον Οδηγό, ο μηχανικός που θα διενεργήσει την αρχική επιθεώρηση θα προτείνει τις απαραίτητες εργασίες και ο μηχανικός που θα εκτελέσει τη δεύτερη επιθεώρηση (μετά το τέλος του έργου) θα πιστοποιήσει και θα τεκμηριώσει τόσο την επίτευξη των στόχων όσο και τα στοιχεία, αναλυτικά, που το αποδεικνύουν! Έτσι, πρακτικά, οι μηχανικοί που θα εκδώσουν τα ΠΕΑ γίνονται και ελεγκτές του πραγματικού αντικειμένου του έργου που επιδοτεί το νέο «Εξοικονομώ» σε κάθε κατοικία.
Σημειώνουμε ότι εκτός του μηχανικού – ενεργειακού επιθεωρητή που θα εκδώσει το πρώτο και το δεύτερο ΠΕΑ (είτε είναι ο ίδιος είτε άλλος) το πρόγραμμα επιτρέπει (και επιχορηγεί) και τη χρησιμοποίηση συμβούλου έργου.

Σημειώνουμε ωστόσο προκαταβολικά, καθώς τονίζεται ιδιαίτερα στον οδηγό του προγράμματος, ότι υπάρχουν ασυμβίβαστα ανάμεσα σε όσους ο κάθε ενδιαφερόμενος θα επιλέξει να συνεργαστεί, κυρίως όσον αφορά τους ενεργειακούς επιθεωρητές. Θυμίζουμε παρότι δεν αναφέρεται ευθέως στον οδηγό του προγράμματος (προκύπτει από τη νομοθεσία των ενεργειακών επιθεωρήσεων), ένας μηχανικός που έχει αναλάβει εργασίες σε ένα κτήριο ή διαμέρισμα, δεν μπορεί να εκδώσει ο ίδιος Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Οπότε, για κάθε επέμβαση θα χρειαστεί σίγουρα ο πολίτης να απευθυνθεί είτε σε «ομάδα», ανεξάρτητων όμως, μηχανικών ή σε τουλάχιστον δύο διαφορετικούς μηχανικούς για να ολοκληρώσει το πρόγραμμα, πέρα από όσους προμηθευτές απασχολήσει για τα υλικά και τις εργασίες που θα απαιτηθούν.

Πιο συγκεκριμένα τονίζουμε ότι σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, απαγορεύεται η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από Ενεργειακό Επιθεωρητή σε κτήριο ή κτηριακή μονάδα εφόσον:

α) συμμετείχε στη μελέτη, κατασκευή, επίβλεψη, συντήρηση, ο ίδιος ή νομικό πρόσωπο του οποίου είναι μέλος ή εταίρος ή υπάλληλος,
β) έχει δικαίωμα κυριότητας, νομής ή κατοχής, ο ίδιος, ή σύζυγος ή συγγενής του έως β’ βαθμού ή νομικό πρόσωπο του οποίου ο ίδιος είναι μέλος ή εταίρος ή υπάλληλος.

Επίσης σημειώνεται ότι η ιδιότητα του Ενεργειακού Επιθεωρητή είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του υπαλλήλου στο Δημόσιο ή ευρύτερο Δημόσιο τομέα, με σχέση δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι χρειάζεται προσοχή να μην είναι ο ίδιος μηχανικός (ή νομικό πρόσωπο) τόσο προμηθευτής εργασιών – υλικών – μελετών όσο και ενεργειακός επιθεωρητής. Από το συνδυασμό όμως των λεκτικών των σχετικών διατάξεων προκύπτει ότι μπορεί να ασχοληθεί ένας μηχανικός με τα ΠΕΑ και ένας άλλος για όλες τις άλλες μελέτες και τη θέση του συμβούλου έργου. Οπότε, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, σε κάθε εντασσόμενο στο πρόγραμμα ακίνητο θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να συνεργαστεί με τουλάχιστον δύο διαφορετικούς μηχανικούς.

Το ζήτημα της επιλογής συμβούλων έργου.

Από το πρόγραμμα επιχορηγείται και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σύμβουλος έργου από κάθε ενδιαφερόμενο. Ο σύμβουλος έργου θα μπορεί να αναλάβει τα σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση.

Σύμφωνα με τον οδηγό του Προγράμματος, ο σύμβουλος έργου έχει, απέναντι στον Ωφελούμενο, κατ’ ελάχιστον την υποχρέωση:

• της ενημέρωσης του Ωφελούμενου για τα εισερχόμενα ηλεκτρονικά μηνύματα από το Πληροφοριακό Σύστημα, των ενεργειών που απαιτούνται και τις αντίστοιχες προθεσμίες που έχει ο Ωφελούμενος για την διεκπεραίωσή τους,
• όλων των καταχωρήσεων για την υποβολή της αίτησης στο Πληροφορικό Σύστημα του Προγράμματος,
της αναλυτικής καταγραφής των προτεινόμενων παρεμβάσεων στο Πληροφοριακό Σύστημα, όπως καταγράφονται στο έντυπο «Πρόταση Παρεμβάσεων» που υπογράφει ο Ενεργειακός Επιθεωρητής και το έντυπο «επιμερισμού κόστους» σε περίπτωση πολυκατοικίας,
• της επισύναψης όλων των δικαιολογητικών στην μορφή που απαιτείται από το Πληροφοριακό Σύστημα,
• της αναλυτικής καταγραφής των υλοποιημένων παρεμβάσεων στο Πληροφοριακό Σύστημα, όπως καταγράφονται στο έντυπο «Καταγραφή Παρεμβάσεων – Ολοκλήρωση Έργου» που υπογράφει ο Ενεργειακός Επιθεωρητής και το έντυπο «επιμερισμού κόστους» σε περίπτωση πολυκατοικίας,
• της αναλυτικής καταγραφής στο Πληροφοριακό Σύστημα των παραστατικών δαπανών και της επισύναψης των παραστατικών δαπανών και δικαιολογητικών πληρωμής.

Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, δεν είναι υποχρεωτικό ο σύμβουλος έργου να είναι μηχανικός, ωστόσο είναι προφανές ότι θα πρέπει να γνωρίζει πλήρως, επαρκώς και αναλυτικά όλα όσα περιλαμβάνονται στα σχετικά έντυπα.

Το «τιμολόγιο επιχορήγησης» για εργασίες μηχανικού.

Οι εργασίες μηχανικού αποτελούν βασικό κομμάτι του προγράμματος καθώς αναλαμβάνουν αφενός την έκδοση των απαραίτητων Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης αλλά και τις εργασίες συμβούλου ή/και τις απαραίτητες άδειες – πάντα με την προϋπόθεση που αναλύσαμε ανωτέρω για τα ασυμβίβαστα.

Σύμφωνα με τον Οδηγό, επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα σε ποσοστό 100% της δαπάνης, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης σε αυτό και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου:

1. Το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων. H επιλέξιμη αμοιβή ανά ενεργειακή επιθεώρηση συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. καθορίζεται ως εξής:

i) για μονοκατοικία ή διαμέρισμα, η αμοιβή καθορίζεται σε 62 € επαυξημένη κατά 1,86 €/τ.μ. ωφέλιμης επιφανείας της ιδιοκτησίας, με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 310,0 €,
ii) για κτήρια πολλών ιδιοκτησιών κατοικίας (πολυκατοικία), όταν η επιθεώρηση αφορά στην πολυκατοικία, η αμοιβή καθορίζεται σε 62 € επαυξημένη κατά 1,24 €/τ.μ. συνολικής επιφανείας της «πολυκατοικίας», με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 806,0 €.

2. Η αμοιβή του συμβούλου έργου σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση, μέχρι του ποσού των 248 € ανά επιμέρους αίτηση, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο ίδιος σύμβουλος έργου για όλους τους ωφελούμενους και η αμοιβή του ορίζεται μέχρι του ποσού των 248 € συν 62 € για κάθε επιπλέον του πρώτου διαμερίσματος, με μέγιστο συνολικό ποσό 620 €, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

3. Η αμοιβή για τυχόν μελέτες και εγκρίσεις απαιτούμενες από την κείμενη νομοθεσία για την ορθή υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου κλπ), μέχρι ποσού 248 €, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας η αμοιβή για μελέτες ορίζεται μέχρι του ποσού των 248 € συν 62 € για κάθε επιπλέον του πρώτου διαμερίσματος, με μέγιστο συνολικό ποσό 620 €, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.
Για μονοκατοικία και μεμονωμένο διαμέρισμα, το συνολικό μέγιστο επιλέξιμο κόστος για τα 1, 2 και 3 δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 992 € ανά αίτηση, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας το συνολικό μέγιστο επιλέξιμο κόστος για τα 1, 2 και 3 δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 2.604 € συνολικά, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.
Σημειώνεται ότι o τελικός επιλέξιμος προϋπολογισμός (συνολικός και παρεμβάσεων) καθορίζεται βάσει των προσκομισθέντων παραστατικών δαπανών και δεν μπορεί να υπερβαίνει τον επιλέξιμο προϋπολογισμό της απόφασης υπαγωγής (συνολικό και παρεμβάσεων) καθώς και τα επιμέρους ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών του προγράμματος. Ειδικά για τις αμοιβές των ανωτέρω περιπτώσεων (1, 2 και 3) δεν επιτρέπεται η υπέρβαση των ποσών που έχουν εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής για την κάθε περίπτωση.

Τα δικαιολογητικά για ένταξη στο πρόγραμμα Εξοικονομώ Κατ` Οίκον είναι :

-Δελτίο Ταυτότητας ή Διαβατήριο.
-Δυο Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).
-Οικοδομική Αδεια του κτηρίου.
-Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (ΕΤΑΚ) ή λογαριασμός ΔΕΗ.
-Έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων.
-Οικονομικές Προσφορών υποψηφίων αναδόχων προμηθευτών.
-Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/1986
-Το τελευταίο Εκκαθαριστικό Σημείωμα Φορολογίας Εισοδήματος.
-Το τελευταίο αντίγραφο της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος (Ε1)
-Αντίγραφο της Δήλωσης Στοιχείων Ακινήτων (Ε9)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ

1. Πότε «ανοίγει» το πρόγραμμα;

Βάσει της ανακοίνωσης του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος η υποβολή αιτήσεων αρχίζει στις 8 Μαρτίου.

2. Τι θα πρέπει να κάνουν όσοι επιθυμούν να υπαχθούν;

Κάθε φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα θα πρέπει να εξετάσει εάν καλύπτει τα κριτήρια. Αν «ναι» θα πρέπει να απευθυνθεί σε Ενεργειακό Επιθεωρητή ώστε να διενεργηθεί η πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση της ιδιοκτησίας τους και να εκδοθεί το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ). Στη συνέχεια θα πρέπει να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και να συμπληρώσει στο πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος http://exoikonomisi.ypen.gr την αίτηση επιλέγοντας εάν επιθυμεί χορήγηση δανείου καθώς και το χρηματοπιστωτικό οργανισμό.

Τα κριτήρια.

3. Ποιες είναι οι επιλέξιμες κατοικίες για τις ανάγκες του προγράμματος;

Επιλέξιμη κατοικία είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία καθώς και το μεμονωμένο διαμέρισμα. Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου)

4. Μπορούν όλες οι κατοικίες να υπαχθούν στο πρόγραμμα;

Όχι. Για να υπαχθεί μια κατοικία στο πρόγραμμα, θα πρέπει να έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), το οποίο έχει εκδοθεί μετά την 26.11.2017 (27.11.2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ. Θα πρέπει επίσης να είναι νόμιμη και να χρησιμοποιείται ως πρώτη κατοικία.

5. Ποιο είναι το μέγιστο ύψος των δαπανών που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα;

Ο μέγιστος επιχορηγούμενος προϋπολογισμός του προγράμματος δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ.

6. Λαμβάνονται υπόψη εισοδηματικά κριτήρια για την υπαγωγή στο πρόγραμμα;

Ναι. Λαμβάνεται υπόψη το ατομικό ή το οικογενειακό εισόδημα προσαυξανόμενο κατά 5% ανά προστατευόμενο μέλος. Για το λόγο αυτό, έχει καθοριστεί επταβάθμια κλίμακα εισοδήματος. Όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.

7. Ποιο είναι το μέγιστος ύψος της επιδότησης;

Το μέγιστο ύψος της επιδότησης, όπως προκύπτει από τον πίνακα δεν μπορεί να υπερβαίνει το 70% του επιλέξιμου κόστους. Δηλαδή στην περίπτωση που κάποιος εξαντλήσει το μέγιστο προϋπολογισμό και πληροί τα κριτήρια της μέγιστης επιχορήγησης, δεν μπορεί να λάβει περισσότερα από 17.500 ευρώ.

8. Τι ισχύει για την έβδομη κατηγορία;

Στην 7η κατηγορία δεν χορηγείται επιχορήγηση, αλλά δάνειο στο 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού και επιδότηση επιτοκίου, ενώ υπογραμμίζεται ότι δεν είναι δυνατή η υπαγωγή στην 7η κατηγορία χωρίς την επιλογή δανείου. Σημειώνεται ότι και για αυτήν την 7η εισοδηματική κατηγορία, τα κόστη για την αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή, του συμβούλου έργου και κόστη τυχόν μελετών καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του «Προγράμματος Άμεσης Ενίσχυσης».

9. Είναι υποχρεωτική για όλες τις κατηγορίες δικαιούχων η λήψη δανείου;

Όχι δεν είναι, εν αντιθέσει με το προηγούμενο πρόγραμμα. Πάντως στην περίπτωση λήψης δανείου και ως το ανώτατο ποσό του επιχορηγούμενου προϋπολογισμού, δηλαδή έως τις 25.000 ευρώ το επιτόκιο είναι επιδοτούμενο.

10. Τι γίνεται στην περίπτωση που η αίτηση αφορά πολυκατοικία; Πώς γίνεται η εισοδηματική κατανομή;

Στην περίπτωση αίτησης, εφόσον πληρούνται τα εισοδηματικά κριτήρια της κατηγορίας 1, 2 ή 3 τουλάχιστον από το 50% του πλήθους των επιλέξιμων ιδιοκτησιών, οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που βάσει των εισοδημάτων τους εμπίπτουν στην κατηγορία 4 εντάσσονται στην κατηγορία 3, και οι ιδιοκτήτες με εισοδήματα υψηλότερα αυτών της κατηγορίας 4, εντάσσονται στην κατηγορία 4. Σε διαφορετική περίπτωση, ο κάθε ιδιοκτήτης εντάσσεται στην κατηγορία που αντιστοιχεί στο εισόδημά του και οι ιδιοκτήτες με εισοδήματα που υπερβαίνουν τα εισοδήματα της κατηγορίας 7 μπορούν να αιτηθούν ένταξη στην κατηγορία 7.

11. Μέχρι πόσες αιτήσεις μπορεί να υποβάλλει ένας ωφελούμενος;

Κάθε ωφελούμενος μπορεί να υποβάλλει μόνο μια αίτηση. Επιτρέπεται ωστόσο η υποβολή αιτήσεων για περισσότερες ιδιοκτησίες από το ίδιο πρόσωπο εάν οι επιπλέον της μιας αίτησης αποτελούν μέρος αίτησης/ αιτήσεων που αφορά σε πολυκατοικία. Για κάθε επιλέξιμη κατοικία πρέπει να υποβληθεί μία μόνο αίτηση. Η καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα περισσότερων της μίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιμη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλο συγκύριο οδηγεί στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων και στην περίπτωση αίτησης που έχει συμπεριληφθεί σε απόφαση υπαγωγής, η τελευταία θα ανακληθεί. Στο ανωτέρω πλαίσιο δεν μπορούν να υποβληθούν περισσότερες της μίας αίτησης για την ίδια πολυκατοικία.

12. Ποιες παρεμβάσεις κρίνονται επιλέξιμες προς χρηματοδότηση είναι οι εξής:

1. Αντικατάσταση κουφωμάτων.
2. Τοποθέτηση συστημάτων σκίασης.
3. Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κτηριακό κέλυφος συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής.
4. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης.

5. Αναβάθμιση συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσης.

13. Από πότε μπορούν να κριθούν επιλέξιμες οι προς επιχορήγηση δαπάνες;

Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η ημερομηνία έκδοσης του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κατάταξης του ακινήτου). Ωστόσο, δεν είναι επιλέξιμα έργα τα οποία, βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης, έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

14. Ποιοι ελάχιστοι στόχοι ενεργειακής αναβάθμισης τίθενται ανά εισοδηματική κατηγορία;

Η πρόταση (συνδυασμός παρεμβάσεων) για ενεργειακή αναβάθμιση, που υποβάλλεται με την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτει τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο αίτησης, ως εξής:

α) Για τις εισοδηματικές κατηγορίες 1 και 2 απαιτείται η κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων του ΚΕνΑΚ για κάθε παρέμβαση που υλοποιείται και επίτευξη ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερης από το 40% της κατανάλωσης (kWh/m2) του κτηρίου αναφοράς (προ παρεμβάσεων).
β) Για τις εισοδηματικές κατηγορίες 3 έως 7 απαιτείται η κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων του ΚΕνΑΚ για κάθε παρέμβαση που υλοποιείται και επίτευξη ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερης από το 70% της κατανάλωσης (kWh/m2) του κτηρίου αναφοράς (προ παρεμβάσεων).

15. Σε πόσο χρονικό διάστημα θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί οι παρεμβάσεις;

Όλες οι παρεμβάσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός χρονικού διαστήματος μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Απόφασης Υπαγωγής (συμβατικός χρόνος υλοποίησης του έργου).